Leben der Fürsten
Quotiens bella non ineunt, non multum venatibus, plus per otium transigunt, dediti somno ciboque, fortissimus quisque ac bellicosissimus nihil agens, delegata domus et penatium et agrorum cura feminis senibusque et infirmissimo cuique ex familia; ipsi hebent, mira diversitate naturae, cum idem homines sic ament inertiam et oderint quietem. Mos est civitatibus ultro ac viritim conferre principibus vel armentorum vel frugum, quod pro honore acceptum etiam necessitatibus subvenit. Gaudent praecipue finitimarum gentium donis, quae non modo a singulis, sed et publice mittuntur, electi equi, magna arma, phalerae torquesque; iam et pecuniam accipere docuimus.
Übersetzungshilfen
ineunt: 3.P.Pl.Praes. von inire: sie führen
was?: bella
wann?: quotiens: sooft
transigunt: 3.P.Pl.Praes. von transigere: sie verbringen
was?: non multum (tempus)
womit?: venationibus
was?: plus (tempus)
womit?: per otium - Inkonzinnität
dediti: Nom.Pl.m.P.P.P. von dedere: ergeben - Apposition zum Subj.
wem?: somno ciboque
agens: Nom.Sg.Sg.m.P.Praes. von agere: er macht - Part.coni.
was?: nihil
wer?: fortissimus quisque ac bellicosissimus - quisque + Superl.
delegata: Abl.Sg.f.P.P.P. von delegare: anvertraut, überlassen - zu cura: Abl.abs.: wobei die Sorge ...
wofür?: domus, penatium, agrorum: Gen.obiect.: um Haus, Hof und Feld
wem?: feminis senibusque et infirmissimo cuique - quisque + Superl.
woraus?: ex familia
hebent: 3.P.Pl.Praes. von hebere: sie tun nichts, faulenzen
wer?: ipsi
diversitate: Abl.Sg.f.von diversitas: mira diversitate: Abl.modi: ein, welch seltsamer Widerspruch
wessen?: naturae
ament: 3.P.Pl.Konj.Praes.akt. von amare: sie lieben - abhängig von cum (kausales)
wer?: idem homines
was?: inertiam: das Nichtstun
wie?: sic
oderint: 3.P.Pl.Konj.Perf. von odisse: sie hassen - abhängig von cum (kausales)
was?: quietem
est: 3.P.Sg.Praes. von esse: er, sie, es ist
wer?: mos
wem?: civitatibus - Dat.poss.: civitas: Stamm
conferre: Inf.Praes.akt.: zukommen lassen, überlassen
wie?: ultro ac viritim
wem?: principibus
was?: (aliquid, partem) wovon?: vel armentorum vel frugum - Gen.part.
acceptum: Akk.Sg.n.P.P.P. von accipere: angenommen - Part.coni. zu quod
pro honore: als Ehrengabe
subvenit: 3.P.Sg.Praes.akt. von subvenire: er, sie, es hilft
was?: quod
wem?: necessitatibus - necessitates: notwendige Ausgaben
gaudent: 3.P.Pl.Praes. von gaudere: sie freuen sich
wie?: praecipue
woran?: donis
wessen?: finitimarum gentium
mittuntur: 3.P.Pl.Praes.pass. von mittere: sie werden geschickt
wer oder was?: quae - zu donis
wie?: non modo - sed et(iam)
von wem?: a singulis - publice
nämlich was wird geschickt?: electi equi, magna arma, phalerae torquesque
accipere: Inf.Praes.akt.: anzunehmen
was?: et(iam) pecuniam
docuimus: 1.P.Pl.Perf.akt. von docere: wir haben gelehrt
wen?: (eos)