Ovid, Metamorphosen 11, 85 – 193
König Midas
Hexameter
Rotgedruckte Vokale werden betont - eingeklammerte Silben nicht gelesen !
Sprechpausen (Zäsuren):
1. – Pause nach dem 3. Halbfuß (= 2. Hebung): Trithemimeres (caesura semiternaria)
ǁ2. – Pause nach dem 5. Halbfuß (= 3. Hebung): Penthemimeres (caesura semiquinaria) ǁ
3. – Pause nach der 1. Kürze des 3. Daktylus: trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
4. – Pause nach dem 7. Halbfuß (= 4. Hebung): Hephthemimeres (caesura semiseptenaria) ǁ
5. - Pause nach dem 4. Fuß : bukolische Diärese ǁ
6. - Interpunktionszäsur: ǁ
7. - weibliche Zäsuren:
trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
nach der 1. Kürze des 2. Versfußes |
nach der 1. Kürze des 4. Versfußes |
85 Nec satis hoc ǁ Baccho (e)st, ǁ ipsos ǁ quoque ǁ deserit agros
cumque choro ǁ meliore ǁ sui ǁ vineta Timoli
Pactolonque | petit, ǁ quamvis ǁ non ǁ aureus illo
tempore nec ǁ caris ǁ erat invidiosus harenis.
hunc adsueta | cohors, ǁ satyri ǁ bacchaeque, frequentant,
90 at Silenus | abest: ǁ titubant(em) annisque meroque
ruricolae ǁ cepere ǁ Phryges ǁ vinctumque coronis
ad regem ǁ duxere ǁ Midan, ǁ cui ǁ Thracius Orpheus
orgia tradiderat ǁ cum Cecropio Eumolpo.
qui simul agnovit ǁ socium ǁ comitemque sacrorum,
95 hospitis adventu ǁ festum ǁ genialiter egit
per bis quinque | dies ǁ et iunctas ǁ ordine noctes,
et iam stellarum ǁ sublime coegerat agmen
Lucifer undecimus, ǁ Lydos ǁ cum ǁ laetus in agros
rex venit et ǁ iuveni ǁ Silenum ǁ reddit alumno.
100 Huic deus optandi ǁ gratum, ǁ sed inutile, fecit
muneris arbitrium ǁ gaudens ǁ altore recepto,
ille mal(e) usurus ǁ donis ǁ ait ǁ „effice, quidquid
corpore contigero, ǁ fulvum ǁ vertatur in aurum !“
adnuit optatis ǁ nocituraque ǁ munera solvit
105 Liber et indoluit, ǁ quod non ǁ meliora petisset.
Laetus abit ǁ gaudetque ǁ malo ǁ Berecyntius heros.
pollicitique
fidem
ǁ
tangendo
ǁ
singula
temptat
vixque
sibi
ǁ
credens,
ǁ
non
alta
ǁ
fronde
virentem
Ilice detraxit ǁ virgam: ǁ virg(a) aurea facta (e)st.
110 tollit humo ǁ saxum: ǁ saxum ǁ quoque ǁ palluit auro.
contigit
et
ǁ
glaebam:
ǁ
contactu
ǁ
glaeba
potenti
massa
fit;
ǁ
arentis
ǁ
Cereris
ǁ
decerpsit
aristas:
aurea
messis
|
erat;
ǁ
demptum
ǁ
tenet
ǁ
arbore
pomum:
Hesperidas
ǁ
donasse
ǁ
putes;
ǁ
si
ǁ
postibus
altis
115
admovit
ǁ
digitos,
ǁ
postes
ǁ
radiare
videntur;
ill(e)
etiam
ǁ
liquidis
ǁ
palmas
ǁ
ubi
ǁ
laverat
undis,
unda
fluens
ǁ
palmis
ǁ
Danaen
ǁ
eludere
posset;
vix
spes
ipse
|
suas
ǁ
animo
ǁ
capit
ǁ
aurea
fingens
omnia.
gaudenti
ǁ
mensas
ǁ
posuere
ministri
120
exstructas
ǁ
dapibus
ǁ
nec tostae
ǁ
frugis
egentes:
Tum vero, ǁ siv(e) ille ǁ sua ǁ Cerealia dextrā
munera contigerat, ǁ Cerealia ǁ dona rigebant:
Sive dapes ǁ avido ǁ convellere ǁ dente parabat,
lammina fulva | dapes ǁ admoto ǁ dente premebat.
125 miscuerat
ǁ
puris
ǁ
auctorem
ǁ
muneris
undis:
fusile
per
ǁ
rictus
ǁ
aurum
ǁ
fluitare
videres.
Attonitus ǁ novitate ǁ mali ǁ divesque miserque
effuger(e) optat | opes ǁ et, quae ǁ modo ǁ voverat, odit.
copia nulla | famem ǁ relevat; ǁ sitis ǁ arida guttur
130 urit, et inviso ǁ meritus ǁ torquetur ab auro
ad caelumque | manus ǁ et splendida ǁ bracchia tollens
'da veniam, ǁ Lenaee ǁ pater! ǁ peccavimus' inquit,
'sed miserere, | precor, ǁ speciosoqu(e) eripe damno!'
mite deum ǁ numen: ǁ Bacchus ǁ peccasse fatentem
135 restituit ǁ pactique ǁ fide ǁ data ǁ munera solvit
'ne' ve 'mal(e) optato ǁ maneas ǁ circumlitus auro,
vad(e)' ait 'ad ǁ magnis ǁ vicinum ǁ Sardibus amnem
perque iugum ǁ nitens ǁ labentibus ǁ obvius undis
carpe viam, ǁ donec ǁ venias ǁ ad ǁ fluminis ortus,
140 spumigeroque | tuum ǁ fonti, ǁ qua ǁ plurimus exit,
subde caput ǁ corpusque ǁ simul, ǁ simul ǁ elue crimen.'
rex iussae ǁ succedit ǁ aquae: ǁ vis ǁ aurea tinxit
flumen et humano ǁ de corpore ǁ cessit in amnem;
nunc quoque iam ǁ veteris ǁ percepto ǁ semine venae
145 arva rigent ǁ auro ǁ madidis ǁ pallentia glaebis.
Ille perosus | opes ǁ silvas ǁ et ǁ rura colebat
Panaque montanis ǁ habitantem ǁ semper in antris,
pingue sed ingenium ǁ mansit, ǁ nocituraque, ut ante,
rursus erant ǁ domino ǁ stultae ǁ praecordia mentis.
150 nam freta prospiciens ǁ late ǁ riget ǁ arduus alto
Tmolus in ascensu ǁ clivoqu(e) extensus utroque
Sardibus hinc, ǁ illinc ǁ parvis ǁ finitur Hypaepis.
Pan ibi dum ǁ teneris ǁ iactat ǁ sua ǁ sibila nymphis
et leve cerata ǁ modulatur harundine carmen
155 ausus Apollineos ǁ prae se ǁ contemnere cantus,
iudice sub Tmolo ǁ certamen ǁ venit ad inpar.
Monte suo ǁ senior ǁ iudex ǁ consedit et aures
liberat arboribus: ǁ quercu ǁ coma ǁ caerula tantum
cingitur, et ǁ pendent ǁ circum ǁ cava ǁ tempora glandes.
160 isque deum ǁ pecoris ǁ spectans ǁ 'in ǁ iudice' dixit
'nulla mora (e)st.' ǁ calamis ǁ agrestibus ǁ insonat ille
barbaricoque | Midan ǁ (aderat ǁ nam ǁ forte canenti)
carmine delenit; ǁ post hunc ǁ sacer ǁ ora retorsit
Tmolus ad os ǁ Phoebi: ǁ vultum ǁ sua ǁ silva secuta (e)st.
165 ille caput ǁ flavum ǁ lauro ǁ Parnaside vinctus
verrit humum ǁ Tyrio ǁ saturata ǁ murice palla
instructamque | fidem ǁ gemmis ǁ et ǁ dentibus Indis
sustinet a ǁ laeva, ǁ tenuit ǁ manus ǁ altera plectrum;
artificis ǁ status ipse ǁ fuit. ǁ tum ǁ stamina docto
170 pollice sollicitat, ǁ quorum ǁ dulcedine captus
Pana iubet ǁ Tmolus ǁ citharae ǁ submittere cannas.
Iudicium ǁ sanctique ǁ placet sententia montis
omnibus, arguitur ǁ tamen atqu(e) iniusta vocatur
unius sermone ǁ Midae; ǁ nec Delius aures
175 humanam ǁ stolidas ǁ patitur ǁ retinere figuram,
sed trahit in ǁ spatium ǁ villisqu(e) albentibus inplet
instabilesqu(e) imas ǁ facit et ǁ dat ǁ posse moveri:
cetera sunt ǁ hominis, ǁ partem ǁ damnatur in unam
induiturqu(e) aures ǁ lente ǁ gradientis aselli.
180 ille quidem ǁ celare ǁ cupit ǁ turpique pudore
tempora purpureis ǁ temptat ǁ relevare tiaris;
sed solitus ǁ longos ǁ ferro ǁ resecare capillos
viderat hoc ǁ famulus, ǁ qui cum ǁ nec ǁ prodere visum
dedecus auderet, ǁ cupiens ǁ efferre sub auras,
185 nec posset ǁ reticere ǁ tamen, ǁ secedit humumque
effodit et, ǁ domini ǁ quales ǁ adspexerit aures,
voce refert ǁ parva ǁ terraequ(e) inmurmurat haustae
indiciumque | suae ǁ vocis ǁ tellure regesta
obruit et ǁ scrobibus ǁ tacitus ǁ discedit opertis.
190 creber harundinibus ǁ tremulis ǁ ibi ǁ surgere lucus
coepit et, ut ǁ primum ǁ pleno ǁ maturuit anno,
prodidit agricolam: ǁ leni ǁ nam ǁ motus ab austro
obruta verba | refert ǁ dominique | coarguit aures.