Home   Grammatik   Links   Metrik   Realien   Schriftsteller   Inhalt


Livius, Ab urbe condita I, 11, 6 - 9

Tarpeia

Novissimum ab Sabinis bellum ortum multoque id maximum fuit: nihil enim per iram aut cupiditatem actum est, nec ostenderunt bellum, prius quam intulerunt. Consilio etiam additus dolus. Sp. Tarpeius Romanae praeerat arci. Huius filiam virginem auro corrumpit Tatius, ut armatos in arcem accipiat; aquam forte ea tum sacris extra moenia  petitum ierat. Accepti obrutam armis necavere, seu ut vi capta potius arx videretur, seu prodendi exempli causa ne, quid usquam fidum proditori esset. Additur fabula, quod vulgo Sabini aureas armillas magni ponderis brachio laevo gemmatosque magna specie anulos habuerint, pepigisse eam, quod in sinistris manibus haberent; eo scuta illi pro aureis donis congesta. Sunt, qui eam ex pacto tradendi, quod in sinistris manibus esset, derecto arma petisse dicant et fraude visam agere sua ipsam peremptam mercede.

ortum (est): 3.P.Sg.Perf. von oriri: er, sie, es ging aus

    wer oder was?  bellum - novissium: Praedikativum: zu letzt, als letzter

    von wem?: ab Sabinis

fuit: 3.P.Sg.Perf. von esse: er, sie, es war

    wer oder was?: id = bellum

    was war er?: multo maximum - multo + Superl.

actum est: 3.P.Sg.Perf.pass. von agere: er, sie, es wurde gemacht, geschah

    wer oder was?: nihil

    per iram: im, aus Zorn

ostenderunt: 3.P.Pl.Perf.akt.von ostendere: sie zeigten

    wen oder was?: bellum

    prius quam: eher, bevor - priusquam

intulerunt: 3.P.Pl.Perf. von inferre: sie erklärten (bellum inferre: Krieg erklären)

additus (est): 3.P.Sg.m.Perf.pass.von addere: er, sie, es ist hinzugefügt worden

    wer oder was?: dolus

    wem?: consilio: Berechnung, Plan

praeerat: 3.P.Sg.Imperf.von praeesse: er stand vor, befehligte, leitete

    wer?: Sp. Tarpeius

    wem?: Romanae arci

corrumpit: 3.P.Sg.Praes.von corrumpere: er besticht

    wer?: Tatius, König der Sabiner führte mit den Römern nach dem Raub der Sabinerinnen Krieg

    wen?: filiam virginem

    wessen?: huius

    womit besticht er?: auro

    wozu?: ut accipiat: 3.P.Sg.Konj.Praes.akt. von accipere: dass sie aufnimmt, einlässt

    wen?: armatos

    wohin?: in arcem

ierat: 3.P.Sg.Plusqupf. von ire: er, sie, es war gegangen

    wer?: ea

    wohin?: extra moenia

    wozu?: petitum

    was?: aquam

    für wen oder was?: sacris

    forte

necavere: 3.P.Pl.Perf. von necare: sie töteten

    wer?: accepti (Sabini) Nom.Pl.m.P.P.P. von accipere: temporal aufzulösen

    wen?: obrutam (virginem):  Akk.Sg.f.P.P.P. von obruere: modal aufzulösen

    womit?: armis

videretur: 3.P.Sg.Konj.Imperf. von videre: es schien + NcI, abhg. von ut

capta (esse): Nom. Sg. f. Inf. Perf. pass. zu arx: wer oder was?

    womit, wodurch?: vi

prodendi: Gen.Sg.n.Gerundiv zu exempli abhg. von causa - Gerundivkonstruktion: exemplum prodere: ein Exempel statuieren

esset: 3.P.Sg.Konj.Imperf. von esse abhg. von ne - usquam: dass nicht irgendwo = in irgendetwas, in irgendeiner Sache

    was?: quid fidum

    wem?: proditori

additur: 3.P.Sg.Praes. von addere: er, sie, es wird hinzugefügt, angeführt - addere + AcI

    was?: fabula

habuerint: 3.P.Pl.Konj.Perf. von habere abhg. von additur (Hauptzeit) - Nebensätze im AcI stehen im Konj. nach der consecutio temporum

    quod: kausales quod

    vulgo: Adverb: allgemein

    wer?: Sabini

    was hatten sie?: aureas armillas - magni ponderis: Gen.qual. zu armillas

    wo?: brachio laevo

    was hatten sie noch?: gemmatosque anulos: mit Edelsteinen verzierte Ringe -  magna specie: Abl.qual. zu anulos

pepigisse: Inf. Perf. akt. von pangere: sie habe sich ausbedungen -  eam pepigisse: AcI abhg. von additur

haberent: 3.P.Pl.Konj.Imperf. von habere abhg. von pepigisse (Nebenzeit) - Nebensätze im AcI stehen im Konj. nach der consecutio temporum

    was?: quod: Relativpronomen

    wo?: in sinistris manibus

congesta (esse): Akk.Pl.n.Inf.Perf.pass. von congerere: sie seien zusammengeworfen worden - AcI abhg. von additur

    eo: Adv.: deswegen, deshalb

    was?: scuta

    auf wem?: illi = virgini

    pro: anstatt

sunt: 3.P.Pl.Praes. von esse: es gibt Leute

dicant: 3.P.Pl.Konj.Praes. von dicere - qui ... dicant: die sagen + AcI: eam petisse, ipsam peremptam (esse)

peti(vi)sse: Inf.Perf.akt. von petere: sie (= eam) habe erbeten

    was?: arma

    derecto (= directo): Adv.: geradezu

    ex pacto: infolge, auf Grund, gemäß der Abmachung

tradendi: Gen.Sg.n. Gerundium von tradere abhg. von pacto - ex pacto tradendi: gemäß der Abmachung zu übergeben

esset: 3.P.Sg.Konj.Imperf. von esse: es wä re, (Sabinis) sie hä tten - Konj. obliqu.

    was?: quod: Relativpronomen

    wo?: in sinistris manibus

visam: Akk.Sg.f.P.P.P. von videre - videri: scheinen kaus. Part.coni.: weil sie schien

agere: Inf.Praes.akt. abhg. von visam: zu handeln

    wie?: fraude: betrügerisch - Abl.modi

peremptam (esse): Akk.Sg.f.Inf.Perf.pass. von perimere abhg. von dicant - zu ipsam: sie sei getötet worden

    wodurch?: sua mercede - suus 3 vorangestellt: sein, ihr eigen


HOME  Home      LATEIN  Schriftsteller